نام فیلم : Perfume : The Story Of A Murderer
کارگردان : Tom Tykwer
تهیه کننده : Bernd Eichinger
نویسندگان : Tom Tykwer and Bernd Eichinger , Andrew Birkin
موسیقی : Tom Tykwer and Johnny Klimek , Reinhold Heil
بازیگران : Karoline Herfurth and Rachel Hurd-Wood , Alan Rickamn , Dastin Hoffman, Ben Whishaw
محصول سال 2006 آلمان
فیلمبرداری شده در : آلمان ، اسپانیا و فرانسه
ژانر : درام
زبان : انگلیسی ( با ته لهجه ی فرانسوی و البته استفاده ی کم و بیش از اصطلاحات فرانسوی )
بودجه : 63.7 میلیون دلار ( پر خرج ترین فیلم تاریخ آلمان )
فروش کل : 136 میلیون دلار
امتیاز در IMBD : هفت و نیم
مدت زمان : 146 دقیقه
جوایز : برنده ی جوایز بهترین کارگردانی و بهترین طراحی تولید در جشنواره ی فیلم باواریا و نامزد در هشت رشته در جشنواره ی فیلم آلمان

_این فیلم اقتباس شده از رمان معروف Perfume نوشته شده به وسیله ی Putrick Sunkind نویسنده ی آلمانی و منتشر شده در سال 1985 می باشد. در این نقد فیلم به مثابه اثری مستقل از رمان در نظر گرفته شده است.


نقد و تحلیل فیلم عطر : داستان یک آدمکش _ قسمت اول ( پیش فرض های موجود ) :

_Jean-Baptiste یک نام فرانسویست ، که انگلیسش John The Paptist ( به معنای جان تعمید دهنده ) است همان یوحنا معمدان یعنی حضرت یحیی (علیه السلام) ( پسر ذکریا ) می باشد.


_ ارتباطاتی می توان بین شخصیت اول داستان و ویژگی های بارز یحیی پیدا کرد :

1.بزرگترین ویژگی حضرت یحیی (علیه السلام) تعمید دهنده بودن اوست. اما تعمید به چه معناست؟
تعمید معانی مختلفی دارد که در اینجا منظور غسل تعمید است. غسل تعمید یکی از فرامین اصلی آیین مسیحیت است که در آن بچه ی تازه متولد شده ی مسیحی و یا فردی که تازه مسیحی شده است باید توسط شخصی که خود قبلا تعمید داده شده است غسل داده شود. که معمولا این عمل در کلیسا و به دست اسقف انجام می شود. می گویند که حضرت یحیی (علیه السلام) اولین کسی بوده است که دستور تعمید را برای مردم تشریح کرده است و حتی خود حضرت عیسی (علیه السلام) را تعمید داده است. به هر حال تعمید در مسیحیت نشان عصمت و پاکی است. اما می رسیم به شخصیت داستان! او هم تعمید می دهد و زندگی می بخشد اما کمی متفاوت تر! اجازه بدهید که در طول داستان این موضوع را موشکافانه تر بررسی کنیم.

2. دیگر ویژگی بارز حضرت یحیی (علیه السلام) زهد ، تقوای زیاد و دوری از آمیزش با زنان بوده است. البته در اینجا نویسنده کمی روابط علت و معلولی را تغییر داده است! مثلا علت این که شخصیت اول داستان تنهاست و هیچ گاه مورد لطف دیگران قرار نمی گیرد را عدم برخورداری از بو می داند. ( البته در نقد اصلی بیشتر درباره ی این قضیه صحبت خواهیم کرد. ) و جالب تر این که هیچ گاه در برخورد با زنان و دختران جوان ( حتی در بهترین موقعیت ها ) هیچ احساس جنسی ای نسبت به آنها ندارد!!؟؟

3. حضرت یحیی (علیه السلام) به عقیده ی همه ی آیین های ابراهیمی از پیامبران الهی بوده است و ازآن مهم تر این که در سنین پایین به مقام نبوت رسیده است. در جایی از فیلم اشاره به این که هدف Jean-Baptiste موجب خشنودی خدا می شود شده است ( به نوعی در راستای اطاعت از خدا گام بر می دارد.) در اصل نویسنده می خواهد با استفاده از این ترفند کارهای قهرمانش را توجیه کند!! موضوع جالب تر این که اتفاقا در سنین نوجوانی ( و در آستانه ی جوانی حدودا 16 الی 20 سالگی ) سودای رسیدن به هدفش را دارد. و از این حیث هم شباهت با حضرت یحیی (علیه السلام) دارد.

4. ماجرای مرگ حضرت یحیی (علیه السلام) : می گویند حضرت یحیی (علیه السلام) در پی مبارزه با ازدواج نا مشروع هرودیس ( یکی از پادشاهان آن زمان ) با یکی از محارم خویش به نام هیرودیا به زندان فرستاده شد و سرانجام به فرمان هیرودیا سر بریده شد. در اینجا البته نویسنده داستان را وارونه کرده و قصد دارد عقاید انحرافی خود را به طور نا ملموسی وارد فضای درام کند و جزء انگیزه های شخصیت اول داستان قرار دهد. ( توضیح بیشتر در ادامه . . . )

5. یحیی به معنای زندگی بخش است. این ویژگی اتفاقا خیلی شباهت به رسالت شخصیت اول داستان دارد که به نوعی در ژست یک منجی قرار می گیرد.

در مجموع نویسنده چندان به شخصیت حضرت یحیی (علیه السلام) وفادار نیست! و برخی ویژگی های دیگری به آن افزوده است که حتی گاهی مواقع او را به مسیح شبیه تر می بینیم . . .

اما پسوندی که در انتهای نام او می آید Jean-Baptiste Grenouille ) Grenouille ) در زبان فرانسوی معنای قورباغه را می دهد. اما چرا قرباغه؟


این سوالی است که جواب دادن به آن مستلزم تحقیق در ارتباط با زندگی قورباغه هاست. مواردی که از نظر نگارنده در زندگی قورباغه ها مرتبط با فیلم هستند عبارت اند از :

1.قورباغه ها جانورانی خونسرد هستند. البته خونسردی صفتی است که در انسان ها معنایی متفاوت دارد که جزء ویژگی های اصلی شخصیت اول داستان است.

2.قورباغه ها داری خواب زمستانی می باشند. بنابراین می توانند مدت زمان زیادی در برابر شرایط سخت ( مانند سرما ، بی غذایی و بی آبی و . . . ) دوام بیاورند. این ویژگی را هم می توان در سکانس های کلیدی فیلم برای شخصیت اول فیلم دید. که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

3.زندگی قورباغه ها و به طور کلی دوزیستان دارای چند مرحله تغییر و تحول می باشد که این سیر تغییر رو هم می توان در زندگی شخصیت اول فیلم دید.

4.قورباغه ها معمولا چندان مورد توجه انسان ها قرار نمی گیرند. یعنی شکل ظاهری ، پوست سخت و بوی نه چندان خوشایند آنها باعث می شود که کم تر کسی پیدا شود که به آنها علاقه مند شود. که شخصیت اصلی ماجرا هم از این ویژگی مبرا نیست. و البته با توجه به این که این اسم برایش انتخاب شده است نمی تواند بی ربط به محل تولدش ( که در ادامه توضیح می دهم ) باشد.

5. قورباغه در اکثر فرهنگ ها نماد زندگی و باروری است. و این هم گواهی دیگر بر منجیت شخصیت اول داستان.

6.پرش و جست و خیزهای شخصیت داستان در طول فیلم برای رسید به هدفش هم بی شباهت به قورباغه نیست!

7. قورباغه خطاب شدن فرانسوی ها توسط اکثر مردم اروپا ( به خصوص انگلیس ) هم نمی تواند بی تاثیر در دیدگاه نویسنده باشد.

به هر حال Jean-Baptiste Grenouille با پیش فرض های موجود قرار است قهرمان ( یا شاید هم ضد قهرمان ) ما در فیلم Perfume باشد.


_در ارتباط با پیش فرض ها نوبت می رسد به Perfume! با این کلمه می توان حدس زد که قرار است با چه فیلمی رو به رو باشیم! فیلمی متفاوت که قرار است مبتنی بر حس بویای انسان باشد و بعید می دانم اینقدر جدی تا به حال در دنیای سینما به سراغش آمده باشند. موفقیت این فیلم هم یقینا به دلیل وجود بن مایه ی قوی ایست که در دست Tykwer Tom جوان قرار گرفته است.
شاید بد نباشد که ابتدا نگاهی گذرا به تاریخچه ی پیدایش عطر و نحوه ی عطر سازی و همچنین انواع عطرها و تاثیرات آن بیندازیم :



_تاریخچه ی پیدایش عطر :

تاریخچه ی پیدایش عطر احتمالا به مصریان باستان بر می گردد. آنها از این عطر ها در کنار مومیایی کردن برای خوشبو شدن اجساد استفاده می کردند. و یا در مراسم های مذهبی در کنار روشن کردن آتش از عطر استفاده می کردند و معتقد بودند که با این کار بوی خوش عطر بر دود آتش می نشیند و به و این دود به روح مرده می پیوندد و بوی ناخوش جسد از روح پاک می شود. از همین رو آن را Per + Fume نامیدند. Per به معنای درون و Fume به معنای دود می باشد.
بعد از مصر عطرهای گوناگون در سراسر اروپا رواج پیدا کرد که با ورود به قرون وسطی استعمال عطر در سراسر اروپا به فراموشی سپرده شد و اعراب و مسلمانان در زمینه های نگه داری و ساخت عطرهای گوناگون پیشرفت های زیادی کردند و این را باید مدیون اسلام دانست! تا آنجا که پیامبر در حدیثی معروف به اهمیت عطر پرداخته است و مسلمانان را همواره به استفاده از عطرهای خوشبو تشویق می کرد. در پی وقوع دوره ی رنسانس اروپا و مخصوصا فرانسه شروع به ساخت و تولید عطرهای گواناگون کردند. در اوایل قرن هفدهم اولیان صنف عطر سازان در فرانسه تاسیس شد و اولین گونه های عطر بعد از سال ها دوباره مورد استفاده ی مردم ( البته قشر ثروت مند ) قرار گرفت.

_مواد سازنده ی عطر :

هر عطر از نظر مدت زمان ماندگاری به سه بخش تقسیم می شود :

جزء اول : Top Note نام دارد که دوامش به یک ساعت هم نمی رسد و خوشبو ترین بخش عطر می باشد.

جزء دوم : Middle Note نام دارد که ماندگاریش چند ساعت می باشد و ملایم تر می باشد. بوی این بخش از عطر حاوی اهمیت زیادی است.

جزء سوم : Base Note نام دارد که تا چندین روز بر روی لباس باقی می ماند.

_انواع عطر ها از نظر غلظت :

1.Perfume ( پرفیوم ) : غلظت عصاره های خوشبو در آن بین 15 تا 40 درصد می باشد. این نوع غلیظ ترین و گرانترین نوع عطر می باشد.

2.Eau De Perfume ( ادو پرفیوم ) : با غلظتی در حدود 7 تا 15 درصد به دلیل مناسب تر بودن قیمت رایج ترین نوع عطر می باشد.

3.Eau De Cologn ( ادو کلن ) : غلظتش بین 1 تا 6 درصد است که ماندگاری فوقاالعاده کمی دارد.

_منابع اولیه :

منابع اولیه به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند :

1.منابع حیوانی : مانند آهو

2.منابع گیاهی : مانند انواع گل های خوشبو و یا صمغ برخی درختان

3.منابع مصنوعی


_مورد دیگری که در ارتباط با پیش فرض ها باید به آن اشاره کرد اصلی ترین شعار تبلیغاتی فیلم است یعنی :

" HE LIVED TO FIND BEAUTY. HE KILLED TO POSSESS IT " - - - " او زندگی کرد تا زیبایی را پیدا کند. او کشت تا آن را صاحب شود "

با توجه به اسم فیلم ( داستان یک آدمکش ) و این شعار تبلیغاتی می توان حدس زد که شخصیت اول ما علاوه بر ویژگی های ذکر شده مرتکب جنایت وحشتناکی مثل قتل هم می شود. که این مورد برای شخصیت اول یک فیلم می تواند مخاطب را به چالش بکشد و او را بر سر دو راهی ها قرار دهد. اما انگیزه ی وی از انجام این قتل ها و قضاوت کارگردان در مورد تایید یا عدم تایید این جنایات بحث های مهمی هستند که ناگزیر در پیش فرض ها نمی توان به آنها پرداخت و در ادامه به این موضوع مهم می پردازیم. نکته ی دیگری که در این شعار به چشم می خورد به حرص قدرتمند شدن شخصیت اول داستان می باشد که این طور که پیداست باید با قتل به این موهم برسد . . . !!


_آخرین موردی که در ارتباط با پیش فرض های موجود باید به آن اشاره کرد ماجرای به فیلم تبدیل شدن رمان Perfume است. نویسنده ی آن یعنی Putrick Sunkind آلمانی در همان بدو انتشار رمانش بارها با پیشنهاد های مختلفی برای به فیلم تبدیل شدن رمانش رو به رو شد اما هیچ کدام از آنها را نپذیرفت و مقاومت خیلی زیادی نشان داد تا اینکه بالاخره در سال 2001 پیشنهاد 10 میلیون یورییه هموطنش Eichinger را پذیرفت. Eichinger هم ابتدا سراغ کارگردان ها بزرگی همچون مارتین اسکورسیزی ، ریدلی اسکات و تیم برتون می رود که با جواب های منفی این کارگردانان بزرگ رو به رو می شود. حتی گفته می شود که سال ها قبل هم کوبریک کارگردان نام آشنای تاریخ سینما ابتدا در صدد ساختن فیلم این رمان بوده است اما پس از مطالعه ی دقیق تر رمان به این نتیجه می رسد که نمی تواند بسیاری از سکانس های فیلم را به تصویر در بیاورد و اذعان داشته است که دنیای خلق شده توسط نویسنده را نمی توان به درستی به تصویر در آورد. اما نهایتا Eichinger شهامت به خرج داده و به سراغ هموطن گمنامش یعنی Tom Tykwer می رود. Tykwer با توجه به سابقه ی کاری اش اثری قابل قبول ارئه داده است اما به عقیده ی اکثر منتقدین فیلمش قائم به ذات نیست و نتوانسته چندان از فضای قصه جدا شود.

ادامه دارد . . .

موفق بمانید

محمد

با سلا م وخسته نباشید نقد خوبی بود خیلی قشنگ جزئیات رو گفته بود به خصوص راجع به قورباغه من اولش فکر کردم سرکاریه اما واقعا خیلی قشنگ اثبات شده بود استفاده از این اسم به خاطر چی بوده(خدا کنه روزی ما هم اینجوری بتونیم نمادهای هنری رو استفاده کنیم)من فیلم رو ندیدم اما فکر کنم منظور از پرفیوم توی داستان چیزه دیگه ای باشه و زیاد به تاریخچه ی عطر مربوط نشه (ابته خودتون هم اشاره کردید ).
خیلی جذاب بود منتظر بقیش هستم . به نظرم کمی هم به فضای قصه ی فیلم بپردازید جالب تر میشه همراه با عکس هایی از فیلم ...البته فکر میکنم این کار رو توی پست های بعدی انجام بدید

یا علی

سلام رضا جان!
شما لطف دارید! من کوچیک شما و همه ی بچه های تالار هستم و چیزهای زیادی از شما ها یاد گرفتم. این اولین باری بود که به طور جدی دست به قلم شدم تا یک نقد بنویسم. امیدوارم توی بخش های بعدی هم بتونم به همین صورت مطلب رو اداره کنم.

نقل قول:فکر کنم منظور از پرفیوم توی داستان چیزه دیگه ای باشه و زیاد به تاریخچه ی عطر مربوط نشه

البته این که اینقدر به مقدمه پرداخته شده است رو به حساب وسواس زیاد من بگذارید! اما اکثر مطالبی که راجع به پرفیوم نوشتم یا توی خود داستان اشاراتی به آنها شده است و یا به طور نا ملموس و ظریفی دستمایه های کارگردان یا شاید هم نویسنده ی رمان پرفیوم قرار گرفته اند و در طول نقد به آنها اشاره می کنم. ( مثل عقیده ای که مصریان باستان راجع به پرفیوم داشته اند که مربوط به ریشه ی این کلمه هم می شود و یا سیر تاریخی استفاده ی عطر در اروپا و به خصوص فرانسه که برای درک این که کارکترهای فیلم در چه حال و هوایی قرار دارند لازم است و یا تفاوت نوع عطرهای مختلف و تاکید نویسنده بر لغت پرفیوم و موارد دیگر! ) اما برخی موارد شاید ارتباط کمتری با سیر داستان داشته باشند و به شخصه حیفم آمد که مطالب را مثله کنم و ناقص قرار دهم.

نقل قول:من فیلم رو ندیدم

رصا جان حتما شما ماجرای به فیلم در آمدن این فیلم را که در آخر مطلب آوردم را خوانده اید. و این نشان می دهد که با یک داستان معمولی طرف نیستیم و قرار است سوژه ای متفاوت را پیش رو داشته باشیم. هر چند که فیلم در زمان اکران با شکست تجاری رو به رو شد و زیاد دیده نشد ( شاید دلیلش این باشد که ابزار تبلیغاتی قوی ای نداشته مانند فیلم های هالیوود! ) اما میشه گفت از اون دست فیلم هایی است که به مرور زمان دیده شده است! هر نقدی که از این فیلم دیدم اشاره به هنری بودن ( و داشتن تمی عرفانی!!!! ) می کرد. ( مفصلا راجع به این قضیه صحبت خواهم کرد! ) و این گویای این مطلبه که فیلم تاثیرات عمیقی بر بینندگانش گذاشته است. بهت پیشنهاد میدم که حتما این فیلم رو ببینی!

در پناه حق

(۸/مرداد/۹۰ ۱۵:۲۸)Reza_Jackman نوشته است:  (خدا کنه روزی ما هم اینجوری بتونیم نمادهای هنری رو استفاده کنیم)

یا علی

زیاد به دلت صابون نزن
سینمای ایران خالی بوده

(۱۲/مرداد/۹۰ ۱۲:۲۵)EMPERATOR نوشته است:   با توجه به اون چیزی که من از فیلم دیده بودم
خوب بود ولی خیلی طولانی هستش سعی کن
مطالب رو در چند قسمت قرار بدی تا خواننده
خسته نشه!

سلام EMPERATOR جان!

البته نقدی که تا الان نوشنم خیلی طولانی تر از این حرفاست. انشاالله که حوصله داشته باشید تا آخرش رو بخونید!!

فیلم خیلی نمادگراست و خیلی حرف ها رو در قالب درام می زنه که آدم فکرش رو نمیکنه! باید خیلی با دقت فیلم رو دید.

در کل سعی میکنم توی حداقل 6 بخش دیگه نقد رو تموم کنم! فیلم حرف های زیادی داره که ناچارا باید طولانی بنویسم . . .

امیدوارم متوجه باشیم که توی همه ی ژانرها چقدر با حجمه ی تفکرات و ایدئولوژی های غربی مواجه هستیم!!

در ضمن دوستانی که بخش اول رو خوندن! به اطلاع می رسونم که یه سری اشکالات و نقص هایی بود که طی تحقیقات جدید متوجه شدم و در نتیجه پست اول رو ویرایش کردم. عذر خواهی میکنم و قول میدم که دیگه تکرار نشه! ( قسمتی که مربوط به Jean-Baptiste بود کلا اشتباه بود و اصلاح شد! )

در پناه حق

ابتدا تشکر می کنم از دوستانی که بخش اول نقد رو خوندن!

بعد هم در رابطه با روش نقد این که ابتدا داستان کامل توضیح داده شده، بعد نمادهای هنری تحلیل شدن و در آخر هم هدف استفاده از این تکنیک های هنری که در راستای اهداف نویسنده و بعد کارگردان بوده توضیح داده شده اند. پس صبور باشید و سعی کنید تا انتها نقد رو دنبال کنید.


نقد و تحلیل فیلم عطر : داستان یک آدمکش _ قسمت دوم ( لحظه به لحظه همگام با داستان _ فاز اول ) :




با توجه با این که با یک فیلم شخصیت محور رو به رو هستیم نقد را براساس تحولات شخصیت اول داستان پی ریزی کرده ایم که در مجموع چهار فاز در نظر گرفته شده است :

فاز اول_بی مهری و حتی نفرت :

قسمت 1_ کودکی تا بزرگی : در تاریخ 17 جولای 1738 مادر Jean-Baptiste Grenouille ( با بازی خیره کننده ی Ben Whishaw هنر پیشه ی جوان انگلیسی ) در حالی که همانند هر روز مشغول فروش ماهی است ناگهان درد زایمان به سراغش می آید و خود در گوشه ای از میدان در میان انبوهی از کثافت ( امعاء و احشاء ماهیان گندیده و . . . ) بچه اش را به دنیا آورده و در آنجا رها می کند تا همانند 4 بچه ی قبلی اش از بین برود.


Jean-Baptiste اما با بچه های دیگر فرق دارد . . . شامه ی تیز خدادای او در همان برخورد اولیه با محیط اطرافش منجر به اعتراضی شده که علاوه بر این که جان خودش را نجات می دهد سبب به دار آویختن مادرش هم می شود.


اما این آخرین بی مهری ای نیست که Jean-Baptiste با آن رو به رو می شود. بعد از این که توسط Madame Gaillard ( صاحب یک یتیم خانه در پاریس ) پذیرفته می شود، بچه های یتیم خانه در همان بدو ورود سعی در کشتن او دارند ولی بر اساس تقدیر ناکام می مانند و مادامی که در یتیم خانه است همواره مورد اذیت و آزار قرار می گیرد.


او در این مدت پی به حس بویایی قوی اش می برد تا آنجایی که حتی قورباغه ی داخل برکه را می تواند از فاصله ی دور احساس کند.


در سن 13 سالگی Madame Gaillard او را به دباغی خشن به اسم Grimal می فروشد که البته نتیجه این جدایی برای او خوش یمن نیست و پس از انجام معامله به دست افراد شرور کشته می شود.


Jean-Baptiste تا سن 18 سالگی به کارگری در دباغ خانه می پردازد. در همین روزهاست که به منظور بردن یک محموله، برای اولین بار وارد شهر می شود . . .




تحلیل : هنوز وارد فضای اصلی داستان نشده ایم. فیلم در مجموع با منطق رئال هدایت می شود اما گاهی هم طعنه به سوررئال می زند و تکلیفش چندان معلوم نیست! صحنه هایی وجود دارند که به هیچ وجه منطق آدمی نمی تواند آنها را توجیه کند!( مانند جایی که شخصیت اول داستان اشیاء دوردست را فقط با بوییدن و با تمام جزئیات می تواند حس کند و . . . ) رئالیسم جادویی بهترین توصیف برای توجیه این پرش ها در فیلم می باشد.

پرانتز باز :

1در رئالیسم داستان تماما بر اساس واقعیاتی منطقی جلو می رود.

2.سور رئالیسم کاملا در تضاد با رئالیسم قرار دارد و در آن حوادث چندان بر پایه ی منطق پی ریزی نشده اند.

3.رئالیسم جادویی داستانی است که در آن همه ی عناصر رئال هستند و فقط یک عنصر بر پایه ی سور رئال قرار دارد که معمولا همان قهرمان قصه است. توجه شود که کار در این سبک از آن جهت که به باورپذیری رئالیستی از سوی مخاطب نیاز دارد، بسیار مشکل است.

پرانتز بسته

استفاده ی به جا از موسیقی کاملا بر فضای داستان نشسته و صدای گرم و دلپذیز راوی احساسات مخاطب را بر می انگیزد. استفاده از کلوزآپ های متعدد کم کم مخاطب را آماده ی همراه شدن با شخصیت اول داستان می کند. و خلاصه بستر درام را کاملا محیا می سازد.

پرانتز باز :

درام ژانری است که در آن کاراکتر اصلی داستان در فضای real در موقعیت هایی قرار می گیرد که مجبور به مقابله با اطرافیان، جامعه و در نهایت عقاید یک ملت می شود. موقعیت هایی مانند فقر، فاصله ی طبقاتی، عقاید مذهبی، تبعیض نژادی، قوانین اجتماعی، عشق و . . .
در این ژانر سعی می شود با تحریک احساسات مخاطب و همراه کردن وی با شخصیت اصلی داستان فریادی بر سر یک عقیده و یا یک قانون اجتماعی زده شود. درام ذاتا تمایل به هنجارشکنی دارد.

پرانتز بسته

استفاده ی زیاد از رنگ های تیره در این مدت حاکی از فضای آلوده و سرشار از نفرت در اطراف Jean-Baptiste Grenouille است!


داستان در دهه های میانی قرن 17 در فرانسه روایت می شود. به طور خلاصه ( همانطور که در مقدمه هم اشاره شد ) فرانسه در بحران اقتصادی قرار دارد. عموم مردم وضعیت عصف باری دارند و اثری از عشق و محبت در میان آنها باقی نمانده است. دائما صحنه های درگیری های خشونت بار مردم با یکدیگر به چشم می خورد.



و اما Jean-Baptiste . . .


پدر ندارد چون حرامزاده است. مادرش را به تیغ دار می فرستد بنابراین یتیم می شود. از یتیم خانه تا دباغی فقط و فقط مورد بی مهری و نفرت قرار گرفته است و به زیرکی مظلوم نمایی می شود. انعطاف خاصی دارد و تقدیر به او بارها زندگی دوباره اعطا کرده است. آزاری به کسی نمی رساند. درونگرا، خونسرد و کم حرف است. شامه ای استثنایی دارد و همه چیز را با بو می شناسد. ضعف زبان، چشم، گوش و دیگر اعضای بدن در درک اطراف، به خوبی به تصویر کشیده می شود.


به نظر می رسد که این شامه ی تیز کاملا حقیقت را درک می کند. و این ظرافت قابل تحسین است. اما . . . ( توضیح در ادامه )




قسمت 2_اولین حضور در شهر : Jean-Baptiste 18 ساله است. برای اولین بار پا به شهر گذاشته است. در حالی که چشمانش را بسته است، سعی می کند و با تمرکز بیشتری استشمام می کند.


هنوز نمی تواند خوبی و بدی بو های اطرافش را از هم تفکیک کند. ناخواسته سر از کنار یک عطر فروشی لوکس در می آورد. فروشنده در حال معرفی یکی از اختراعات جدیدش به مشتری می باشد. عطری به اسم Amor And Psyche که داخل شیشه ای آبی قرار دارد.


در همین لحظات توجه قهرمان به بوی دیگری جلب می شود و ناخواسته به دنبال آن می رود . . . بو به دخترک بسیار جوان و معصومی می رسد که در حال فروش آلو است . . .


همین طور به دنبال بو می رود. دخترک متوجه او می شود. ترسیده و شروع به جیغ کشیده می کند. Jean-Baptiste هم مجبور می شود دهان او را بگیرد که منجر به قتل نا خواسته ی وی می شود.


به نظر نمی رسد ترسیده باشد!!؟؟ فقط چندین دقیقه به بو کشیدن ادامه می دهد. انگار که می خواهد همه ی بو را از آن خود کند!!


شب آن حادثه نمی توانست بخوابد. چون زیبایی بی حدی را تجربه کرده بود و به نظر می رسید که هدف بزرگتری را در سر می پروراند . . .




تحلیل : دوربین باز هم از کلوزآپ زیاد استفاده می کند. سکانس هایی که Jean-Baptiste در حال گذر از شهر با یک بار سنگین روی دوش می باشد کلوزآپ چهره ی او در حالی که چشمش را بسته و پره های بینی اش تکان می خورد حاکی از قدرت خارق العاده ی درک بوی اشیاء است.


در اینجا کارگردان به زیبایی از سوررئال استفاده می کند تا کم کم مخاطب برای پذیرش اینکه بو، حقیقت وجود اشیاء است آماده شود و عقل بشری را عاجز از درک این موضوع نشان می دهد.


از این سکانس ها که عبور کنیم می رسیم به عطر فروشی!

اولین نکته این که برای اولین بار از طیف رنگ های روشن و گرم در فیلم استفاده می شود. رنگ هایی مثل سفید،قرمز، زرد و . . . و این برای نشان دادن زندگی سرشار از رفاه و لذت صنف عطر سازان و استفاده کنندگان از عطر می باشد که در میان این بحران فرانسه انگار در دنیای دیگری سیر می کنند و این باز هم در راستای نشان دادن این قدرت خارق العاده ی عطر می باشد.

دومین نکته جایی است که عطر Amor And Psyche در یک شیشه ی آبی رنگ در حال فروش است و با ظرافت تمام می توان اولین ردپاهای فروید و مارکس را در داستان دید :


اولین این که چرا آبی؟


از چند منظر قابل بررسی است :

1.عطرهایی که شیشه هایی آبی دارند به عطرهای سرد معروفند. این عطرها بیشتر جوانپسند هستند و معمولا بوی خنکی دارند. با توجه با این که این عطر به معرفترین عطر شهر تبدیل می شود، ( حتی در بین افراد مسن! ) این قضیه چندان نمی توانسته مد نظر کارگردان باشد.

2.رنگ آبی در روان شناسی باعث ایجاد آرامش می شود و در موارد گواناگون حتی در طب سنتی هم کاربرد دارد. استفاده از این رنگ اولین باری نیست که دستمایه ی کارگردانان و هنرمندان قرار می گیرد و در فیلم های مختلفی می توان این موضوع را به وضوح دید.

3.اما مهم تر از این ها این که آبی در اکثر فرهنگ ها نماد خوشی و لذت مادی است و از همین رو به نماد اصلی لیبرال ها تبدیل شده است. مثلا در فرهنگ آلمانی Blue به حالتی گفته می شود که بعد از خوردن شراب به کسی دست می دهد. و با توجه به این که نویسنده ی رمان آلمانی است استفاده از این رنگ معنای بیشتری پیدا می کند.

و دوم راجع به خود لغت Amor And Psyche است که برای این عطر انتخاب شده است تا گواه بیشتری برای حرف هایمان داشته باشیم :

Amor در لغت به معنای رابطه ی عشقی از نوع نامشروع و Psyche به معنای ذهن و روح می باشد. اما Amor And Psyche سر از جاهای عجیب تری در می آورد . . .

در افسانه های اساطیری روم باستان و یونان آمده است که Amor که نام های دیگری همچون Cupid ( به معنای خواهش نفسانی ) یا Eros ( به معنای غرایز شهوانی ) نیز دارد پسر Aphrodite ( به معنای شور جنسی ) یا همان Venus ( به معنای میل جنسی ) و Ares ( به معنای تخریب ) یا همان Mars ( به معنای جنگیدن ) دلبسته ی دختر یکی از پادشاهان آن زمان به نام Psyche می شود. و پس از ماجراهایی ( پیگیری به عهده ی خوانندگان! ) سرانجام به هم می رسند و صاحب دختری به نام Voluptas ( به معنای شهوت ) یا Hedone ( به معنای لذت دنیایی ) می شوند.

پرانتز باز :

_Aphrodite ( آفرودیته ) الهه ی عشق، زیبایی و شور جنسی است. او با بسیاری از خدایان دیگر روابط نامشروع داشته و فرزندان زیادی از هر کدام دارد. او به نوعی مسبب جنگ ترواست.
_Ares ( آرس ) خدای جنگ و جنگاوری است. او پس از رقابت های زیاد با خدایان دیگر موفق به دستیابی به آفرودیته شد.
_Cupid ( کوپیدو ) خدای عشق و علاقه ی جنسی است. که زیبایی فوق العاده اش را از آفرودیته به ارث برده است.

پرانتز بسته

هر چند که محتوای اصلی این افسانه عمیق تر از این حرفاست و قصد ما تحلیل آن نیست. ولی ظاهر داستان بیانگر احساسات عمیق جنسی است و گویای آن عکس ها و تابلوهای توصیف گر آن می باشند.
و از آن مهم تر این که حاصل کنار هم قرار گرفتن این دو نفر شهوت و لذت دنیایی محض است. که ما را به افق دید نویسنده نزدیک تر می کند.

پرانتز باز :

_ Hedone به معنای لذت دنیایی محض است. Hedonism مکتبی است که بر پایه ی لذت گرایی بنا شده است. جهانبینی اش فقط محدود به دنیای مادی می شود و سعادت انسان را در گرو رسیدن به لذایذ دنیایی مطرح می کند. این دیدگاه از زمان های دور در بین فیلسوفان مطرح بوده است و ریشه اش به فلسفه دانانی همچون دموکریت می رسد. قصد ما بررسی سیر تاریخی این تحول نیست. مطلب مهم این است که این اندیشه مبنای اصلی لیبرالیسم فعلی بوده و زیر بنای اندیشه ی اشخاصی مانند جان لاک، جرمی بنتام، جان استوارت میل و . . . قرار گرفته است.

_داستان Amor And Psyche در آلمان فوق العاده محبوب است. به طوری که هر ساله اپرایی با این نام در آلمان برگذار می شود. و نویسنده از این محبوبیت به درستی استفاده کرده است.

پرانتز بسته

زن جوانی که در مغازه است پس از استشمام، "sheer heaven" را به زبان می آورد به معنای "بهشت واقعی"!


اینجاست که می توان اتوپیای نویسنده که در آخر فیلم به تصویر می کشد را پیشاپیش فرض کرد.


می رسیم به اولین برخورد Jean-Baptiste با یک دختر!( با بازی Karoline Herfurth بازیگر جوان آلمانی ) دخترکی با موهای زرد که آلوی زرد می فروشد.

پرانتز باز :


آلو نماد ماندگاری و ثبات است. رنگ زرد در روم باستان بیشتر برای عشق و ازدواج به کار می رفته و نمادی رمانتیک است. ترکیب این دو می تواند به معنای عشق ماندگار باشد که با توجه با روند داستان، منطقی است. از منظری دیگر رنگ زرد در روانشناسی باعث ایجاد انگیزه و امید می شود. این موضوع هم کاملا تایید می شود زیرا فیلم در صدد نشان دادن ناکام ماندن انسان در برابر غریزه اش است که در ادامه بیشتر توضیح می دهیم.

پرانتز بسته

چهره اش پر از نجابت و پاکی است. با وقار راه می رود. در اولین نما در حال انفاق است. کنتراست تیره_روشن فوق العاده زیبایی توسط کارگردان خلق شده است که قسمت روشنش این دختر و قسمت تاریکش کلیه ی فضای اطراف او می باشند. انگار که او در این فضای تیره در حال درخشش است!!
کلوزآپ های زیادی از صورت و بدن و موهای او می بینیم که کارگردان می خواهد لطافت او را به تصویر بکشد. خلاصه نماد کاملی از معصومیت است.


Jean-Baptiste با این که بنابر گفته ی راوی هنوز نمی تواند بوهای خوب و بد را از هم تشخیص دهد، به سمت بوی این دختر کشیده می شود و تا دوردست ها می رود. این پدیده را قطعا باید برخواسته از غریزه ی او بدانیم.

_در این نماها چند نکته ی مهم وجود دارد :

1.نداشتن هیچ حس جنسی توسط شخصیت اول داستان حتی در بهترین موقعیت!! البته اینجا کارگردان به نوعی می خواهد نشان دهد که او به دنبال حقیقتی دیگر است . . . ( توضیح در ادامه )

2.توجیه قتل یک دختر باکره و معصوم توسط قهرمان قصه که بنا بر غریضه اش عمل کرده و تایید این امر توسط کارگردان!!؟؟ البته در این موقعیت کاملا منطقی به نظر می آید اما . . . ( توضیح در ادامه )


3.تاکید بر غریزه گرایی و پیدا شدن ردپای فروید و مارکس! فروید معتقد بود که انگیزه باعث ایجاد حرکت است که از قسمت ناخودآگاه شکل می گیرد و قابل کنترل نیست. این موضوع کاملا در فیلم مشخص است و کارگردان کاملا این قتل را تایید می کند!!

پرانتز باز :

فروید و مارکس را باید پدران انسان شناسی مدرن دانست.



شباهت های مارکس و فوید :

_هر دو یهودی اند.

_هر دو نفر محور انسان شناسی خود را فقط غریزه قرار داده اند. یکی ( فروید ) غریزه ی جنسی و دیگری ( مارکس ) غریزه ی گرسنگی!

_هر دو شدیدا اخلاق انسانی را نفی می کنند و به تابو شکنی های اخلاقی متمایل اند.

_هر دو ماورا را شدیدا نفی می کنند.

_هر دو دین گریز و دین ستیز اند.

_هر دو به احتمال زیاد با جوامع شیطانی در ارتباط بوده اند.

_هر دو آرمانشهری شبیه دارند.

_هر دو . . .


می توان گفت که بیشترین تاثیر را بر کلیه ی مکاتب نو ظهور داشته اند.

پرانتز بسته

البته ذکر این نکته ضروری است که بیس اصلی معجون نویسنده به نظرات فروید نزدیک تر است و در ادامه ی داستان آشکارتر می شود.

ادامه دارد . . .

دوستانی که این بخش رو خوندن اگر نظری درباره ی مطالب مطرح شده ( به خصوص فروید و مارکس ) دارند، اعلام کنند تا اطلاعات ما هم تکمیل تر شود.

موفق بمانید

محمد

تنها چیزی که میتونم بگم : فوق العاده داره پیش میره
فقط برای اینکه صفحه سنگین نشه عکس ها رو جدا از هم نذارید ...سعی کنید چند تا عکس رو به هم بچسبونید و با سایز کوچکتر برای نمایش بذارید .

یا علی

دوست عزیز من این فیلمو دو سال پیش دیدم و واقعا خیلی حرفا برای بیننده در آن نهفته شده.دوست دارم نقدتان را بخوانم،خواهشا کمی از سرعت قرار دادن قسمت های بعدی کم کنید تا این جوری نباشه که با حجمه ی کلی از اطلاعات برخورد کنیم و آرام آرام به شما و آقا رضا برسیم و حتما فکری برای اندازه عکس ها بکنید خیلی سنگین شده این پست(البته شاید برای من).در آخر خواهشا در آخر این نقد را به طور خلاصه قرار دهید تا حتما بشه در سایتهای دیگر از آن استفاده کرد.
موفق باشی
یا علی

با خوندن این متن فیلم ثانیه به ثانیه اش از جلوی چشم هام رد شد
مخصوصاً صحنه ایکه پسرک برای اینکه ماموران متوجه حضور او نشوند
آن دخترک آلو فروش را در ناباوری تمتم می کشد...


دوستانی که این فیلم رو ندیدند بنده حاضرم براشون پست کنم تا
نقد این فیلم رو بهتر درک کنند!

آقا محمد تا اینجاش که عالی بود و نقد قابل تحسینی بود.اگه متونید لینک مدیا فایر از فیلم قرار دهید چون تا خودم هم فیلمو نبینم بهتر متوجه نمیشوم.
استاد عباسی بارها برای شناخت فرهنگ غرب از جوانان خواسته که اساطیر یونانی رو بشناسند و الان با نام بردن از Amor And Psyche فهمیدم منظور ایشان چه بوده.
امیدوارم در ادامه همینطور نقد فیلم ادامه پیداکنه

نقل قول:اگه متونید لینک مدیا فایر از فیلم قرار دهید

متاسفانه از قرار دادن لینک فیلم معذوریم و هر گونه لینکی برای فیلم و اهنگ و بازی حذف میشه به غیر لینک هایی که ناظرها تائیدش کنن.

سلام بر همگی!

شماها واقعا همه ی نقد رو خوندید؟! من اون موقعی که داشتم پست رو آماده می کردم با خودم می گفتم که کسی احتمالا حوصله نداره این همه رو بخونه! می خواستم بی خیال بشم ولی الان امیدوارتر شدم!

نقل قول:سعی کنید چند تا عکس رو به هم بچسبونید و با سایز کوچکتر برای نمایش بذارید.

در رابطه با چسبوندن عکس ها پیشنهاد خوبیه! ولی فقط چند مورد رو میشه اینجوری کرد و اتفاقا جالب تر هم میشه! ولی خیلیاش رو نمیشه! چون کنارشون توضیح مربوط به خودشون آورده شده و توضیحات با هم قاطی میشن!

در رابطه با کوچک تر شدن سایز عکس ها هم تا اون جایی که میشد کوچک شدن. واقعا اشکم در اومد تا همه رو درست کنم! کلا سر این پست فکر کنم 3 تا 4 ساعت وقت گذاشتم خواهشا دیگه پیشنهاد تغییر ندید!

نقل قول:خواهشا در آخر این نقد را به طور خلاصه قرار دهید!

در رابطه با این قضیه قبلا هم کمی توضیح دادم! فکر می کنم اونقدر اهمیت داشته باشه که همه ی سکانس هاش تحلیل بشن. کلا توی سه بخش دیگه نقد فیلم تموم میشه! یه بخش هم در آخر برای نتیجه گیری نهایی قرار میدم تا موارد مهم تری که در بیشتر در راستای اهداف تالاره برجسته تر بشن. و اگر کسی حوصله نداره میتونه فقط بخش نهایی رو بخونه!

نقل قول:خواهشا کمی از سرعت قرار دادن قسمت های بعدی کم کنید تا این جوری نباشه که با حجمه ی کلی از اطلاعات برخورد کنیم.

والا من که با سرعت خیلی کمی دارم نقد رو قرار میدم تا همه بتونن تاپیک رو ببینن! فکر کنم 10 روز از قرار دادن بخش اول گذشته باشه!

نقل قول:دوست عزیز من این فیلمو دو سال پیش دیدم.

نقل قول:تا خودم هم فیلمو نبینم بهتر متوجه نمیشوم.

من که متوجه نشدم که شما بلاخره فیلم رو دیدید یا نه!

ولی من در کل سعی کردم عکس های زیادی بذارم تا کسانی که ندیدن یا خیلی وقت قبل دیدن بتونن کاملا داستان رو متوجه بشن! و از زیادی مطلب خسته نشن!

نقل قول:اگه متونید لینک مدیا فایر از فیلم قرار دهید.

در رابطه با این قضیه هم رضا جان توضیح دادن! من فکر می کنم باعث تبلیغ فیلم میشه و این جزء اهداف تالار نیست! اما اگر سرچ کنید راحت پیدا میشه!
راه های راحت تر دیگه ای هم وجود داره! ماشالله چیزی که زیاده فیلم زیرنویس و بدون سانسور!

در آخر این رو هم بگم که خودم به شخصه چندان این نقد برام رضایت بخش نبود؟! دوست داشتم که اطلاعاتم بیشتر بود و می تونستم بهتر این فیلم رو تحلیل کنم و از دوستان عذر خواهی می کنم! بضاعت من در همین حد بود.

اگر بقیه ی دوستان کمک می کردن بهتر می شد!

موفق بمانید و در پناه حق

دوست عزیز من تو این چند روز زیاد دقت نکرده بودم و پستتان را ندیدم.اینم بگم که از نظر من خیلی خوب نقد شده.
دوست عزیز من این فیلمو دیدم ولی اون موقع زیاد متوجه این علائم نمیشدم و الان میگم که برای درک بهتر دوباره نگاش کنم تا اگه چیزی هم شما جا انداختید و نقد نکردید خودمم متوجه شوم.